"Lạy trời mưa xuống Lấy nước tôi uống Lấy ruộng tôi cày Lấy đầy bát cơm Lấy rơm đun bếp"… Quả thật ngày xưa, tôi thích trời mưa để có nước ngọt uống, Bố tôi có xây một bể nước ở sau nhà bếp của căn nhà ở Nha Trang. Mỗi lần mưa to, bể đầy ngập nước, để dành chi dùng. Thời buổi này, mỗi khi thiếu nước, ruộng đất khô cằn, bếp núc đã có nồi cơm điện, khỏi cần có rơm thổi bếp nữa, và để đối phó với những mùa hè khắc nghiệt, nếu không có điện thì làm gì có nước đá mát lạnh, làm sao bật quạt máy hay máy điều hòa không khí cho đỡ nóng??? Có lẽ phải theo thời đại, đổi lại câu ca dao như thế này: Lạy Trời mưa xuống Lấy nước tôi uống Tưới ruộng khô cằn Khỏi sợ nhà điện Cúp điện dài dài Nhờ nồi cơm điện Mà bụng tôi no Khỏi lo sợ đói! Tủ lạnh có đá Bỏ vào… trà đá Cơn khát mùa hè Chỉ cầu có thế! Lạy Trời mưa xuống! Càng ngày càng khan hiếm nước, nếu Trời giận không mưa nữa thì bao nhiêu hồ nước cũng sẽ cạn dần để cung cấp theo nhu cầu cuộc sống. Nước không có thì con người cũng sẽ héo hắt như mặt đất khô cằn, rạn vỡ ngoài kia. Cây cối xanh xao vàng vọt, hoa tươi mất sắc, rồi tất cả sẽ chết dần: Màu xanh biến mất, chỉ còn lại một cảnh tượng hoang tàn, thê thảm với những cánh đồng trơ trọi, đất khô đến nứt toác! Mùa hè năm ấy và mùa hè năm nay… Dân số càng nhiều, nước được chi dùng gấp bao lần khi xưa nên là cả một vấn đề! Nhưng nước chưa được xem đắt như vàng, ngày nào còn được xài thả cửa! Nước xài phí phạm, nước bị ô uế bởi rác rưởi hay vì chất xa thải độc hại của những nhà máy vô trách nhiệm, vô ý thức! Không có nước sạch, tương lai con người sẽ đi về đâu? Khi tôi về thăm quê nhà, nước bao giờ cũng đun sôi cẩn thận, trữ vào bình thủy xài dần. Mua nước chai ngoài uống cũng không thấy bảo đảm sạch sẽ, nhiều hãng hiệu bị khai báo nhiễm trùng, không đúng tiêu chuẩn vệ sinh! Tôi nhớ ngày xưa còn bé, bạ đâu uống nước đó, có bao giờ sợ uống nước lã hay uống chai dơ? Ăn uống bảo đảm… BIO, không tốn tiền thêm như bây giờ! Mãi tận hôm qua tôi còn đánh răng với hiệu nhãn hay dùng, nhưng đọc tin sốt dẻo làm tôi lại phải vất nó đi… vì kem đánh răng có trong danh sách 400 thuốc men có chất nguy hại, có thể gây bệnh ung thư! Chả lẽ tôi không uống nữa vì nước ô nhiễm, chả lẽ tôi không xài thuốc nữa, vì sợ họ đầu độc mình, chả lẽ tôi chỉ ăn rau quả BIO mà thôi như một số người nghĩ là an toàn hơn??? Lạy Trời mua xuống Cho nước rửa sạch Cho hoa tươi tắn Cho cỏ mọc xanh Cho lúa đầy đồng Cho tôi khỏi lo Vấn đề ô nhiễm Lạy Trời… cứu tôi! Thương thay cho nhân loại! Để quên đi vấn đề "Nước", còn gì đẹp và thơ mộng bằng bài thơ của Nguyên Sa: Tháng sáu trời mưa Thơ: Nguyên Sa Tháng sáu trời mưa trời mưa không dứt Trời không mưa anh cũng lạy trời mưa Anh lạy trời mưa phong kín đường về Và đêm ơi xin cứ dài vô tận Mình dựa vào nhau cho thuyền ghé bến Sưởi ấm đời nhau bằng những môi hôn Mình cầm tay nhau nghe tình dâng sóng nổi Hãy biến cuộc đời thành những tối tân hôn Da em trắng anh chẳng cần ánh sáng Tóc em mềm anh chẳng thiết mùa xuân Trên cuộc đời sẽ chẳng có giai nhân Vì anh gọi tên em là nhan sắc Anh vuốt tóc em cho đêm khuya tròn giấc Anh sẽ nâng tay cho ngọc sát kề môi Anh sẽ nói thầm như gió thoảng trên vai Và bên em tiếng đời đi rất vội Tháng sáu trời mưa trời mưa không dứt Trời không mưa em có lạy trời mưa Anh vẫn xin mưa phong kín đường về Anh nhớ suốt đời mưa tháng sáu… Nguyễn Thị Minh Châu Faites qu’il pleuve« Dieu du Ciel, voici ma prière Faites qu’il pleuve Pour que j’aie de l’eau à boire Pour que je puisse labourer mon champ Remplir mon bol de riz Allumer mon feu de cuisine Avec de la paille… » Autrefois, j’aimais la pluie pour avoir de l’eau douce à boire. Mon père avait fait construire un bassin derrière la cuisine de notre maison à Nha Trang. A la saison des moussons, le bassin était plein, c'était notre réserve d’eau douce. A l’époque actuelle, quand l’eau manque, arides sont les rizières. Plus besoin de paille pour faire du feu, le riz vite cuit dans un autocuiseur et pour faire face aux étés torrides, périodes de canicules surtout, la fée Electricité est là pour nous offrir des glaçons pour les rafraichissements, faire tourner les ventilateurs ou les climatiseurs dans l’espoir d’adoucir un peu l’air ambiant. Alors dans l’air du temps, on pourra peut-être changer les paroles de cette chanson populaire: « Dieu du Ciel, voici ma prière Faites qu’il pleuve Pour que j’aie de l’eau. A boire Et à arroser mon champ si sec. Vivre sans crainte en été: Ne pas être privé d’électricité! Au diable les caprices de la Compagnie! Ne pas crever de faim! Car grâce à mon autocuiseur Le riz cuit, mon ventre plein. Des glaçons au frigo A mettre dans… mon thé glacé Pour étancher ma soif. Toute simple ma prière O Dieu, faites qu’il pleuve! L’eau se fait de plus en plus rare de nos jours, si le Ciel nous boude et n’envoie plus de pluies, toutes les sources d’eau vont être taries à cause des demandes des besoins quotidiens. L’eau est vitale, sans elle, l’homme sera aussi à l’image de la Terre. Les plantes vertes vont jaunir, les fleurs vont faner, et tout va périr: Plus de vert. Rien qu’un spectacle de désolation, tristes champs dénudés, terres sèches à craquer… L’été d’autrefois et cet été … Population en nombre croissant, la distribution d'eau devient un véritable problème! Mais l’eau ne vaut pas le prix de l’or tant qu’on en trouve encore: gaspillage, pollution à cause des déchets ou des rejets toxiques des usines inconscientes, irresponsables! Sans l’eau pure- potable, quel sera l’avenir de l’humanité? A mon retour au pays natal, j’ai remarqué que l’eau doit être bouillie en permanence, stockée dans des bouteilles Thermos. Acheter de l’eau en bouteilles dans les supermarchés ne nous garantit plus l’hygiène, à cause des bactéries trouvées à chaque contrôle. Je me souviens de mon enfance: Des jours plus sereins: Aucun souci de l’eau potable ou non potable, aucune crainte de l’eau du robinet ou de l’eau en bouteilles!!! Des repas sains … BIO 100%, sans surcoût comme à l’heure actuelle! Hier encore, je me suis brossée les dents avec ma marque préférée, mais aux dernières nouvelles, j’ai dû la jeter à la poubelle… car listée parmi les 400 produits dangereux, cancérigènes! Est-ce que je ne dois plus boire quand l’eau devient polluée, ne plus prendre de médicaments de peur d’être empoisonnée, ne manger que des légumes Bio dont certains trouvent plus sûrs? « Dieu du Ciel, voici ma prière Faites qu’il pleuve Pour tout purifier Que les fleurs retrouvent leur fraîcheur Que l’herbe soit verte Que le blé abonde dans les champs Que je sois rassuré Plus de problème de pollution Dieu merci… Sauve-moi! » Pauvre Humanité! Et pour faire oublier ce problème d'eau, voici un magnifique poème: Pluies de Juin Poème de Nguyên Sa Traduit par Nguyễn Thị Minh Châu Mois de Juin, il pleut, des pluies sans fin. Même s’il ne pleut pas, je prie quand même. Je prie pour que la pluie empêche tout retour Et que la nuit se prolonge - Interminable! Toi et moi, à l’unisson, préparons-nous à accoster. Des baisers pour réchauffer notre vie. Main dans la main, ensemble, à l'écoute Notre amour s'amplifie, soulevant des vagues. Changeons notre vie: Que des nuits de noce! Pour moi, ta peau si blanche, Plus besoin de lumière! Ta douce chevelure me fait oublier le printemps. Plus de jolies filles sur terre Puisque je t'ai nommée "Beauté". De tendres caresses sur tes cheveux Pour que tes nuits soient un sommeil parfait. Ta main de jade approchée de mes lèvres. Comme le léger vent sur tes épaules, mes murmures. Et à tes côtés, la vie hâte ses pas. Mois de Juin, il pleut, des pluies sans fin. Même s’il ne pleut pas, est-ce que tu pries pour? Moi, je continue à demander Que la pluie condamne tout chemin de retour! A tout jamais, dans mes souvenirs Les pluies de Juin. Nguyễn Thị Minh Châu |
© cfnt, Collège Français de Nha Trang